मंगळवार, ४ मे, २०२१

इस्लाम मधील औदार्य व सहिष्णुता - विशेष मराठी लेख


इस्लाम मधील औदार्य व सहिष्णुता

✍ डॉ. ज्युबेदा तांबोळी


फोटो साभार: गूगल


       इसवी सन ६३० मध्ये मुहम्मद पैगंबर यांनी मक्का शहरावर विजय मिळविला. मक्केवर सत्ता म्हणजे सर्व अरब प्रदेशावर सत्ता काबीज करण्यासारखे होते.


       त्यापूर्वी मक्कावासीयांनी पैगंबर हजरत मुहम्मद (स.) यांना व त्यांच्या अनुयायांना खूप छळले होते. अनेकांची विनाकारण हत्या केली होती. ज्यावेळी प्रेषित साहेबांनी मक्केत प्रवेश केला, तेव्हा सर्वप्रथम घोषणा केली की, जे कोणी पवित्र काबागृहात प्रवेश करेल तो सुरक्षित आहे. पुढे अशी घोषणा केली की, इस्लामचे कट्टर विरोधी अबू सुफियान यांच्या घरात जो कोणी प्रवेश करेल तोसुध्दा सुरक्षित आहे. त्या ठिकाणी पैगंबर साहेबांनी 'आम मुआफी' म्हणजे सर्वांना क्षमा प्रदान करण्याची घोषणा केली. कुणाचाही सूड घेतला नाही. सार्वत्रिक माफीची घोषणा ऐकताच लोक अक्षरशः रडू लागले आणि कांही क्षणातच मक्केचा कायापालट झाला, कुठेही शिरच्छेदाचा ठोकळा अथवा फाशीचे स्तंभ लावले गेले नाहीत. अबू सुफियान सारख्या विरोधी सरदारानेही प्रेषित साहेबांच्याशी 'बैअत' (वचनबध्द) राहण्याची शपथ घेतली.


       प्रेषित साहेबांच्या या कर्तृत्वामुळे जगाच्या इतिहासात एका नवीन अध्यायाचा प्रारंभ झाला. इस्लामी औदार्याचे हे उदाहरण प्रलयापर्यंत संपूर्ण मानवजातीला एक मार्गदर्शक पर्वाच्या रूपाने अभ्यासण्यासारखे आहे. मुहम्मद पैगंबरांनी शत्रूवरही प्रेम करायला शिकवलं आहे. मुस्लिम समाजात औदार्य व सहिष्णुता निर्माण होण्याची अशी अनेक उगमस्थाने आहेत.